17 Ekim 2024 tarihinde Mövenpick Otel’de düzenlenen Tütün Ürünleri Ekonomisi Çalıştayı, tütün ürünleri ekonomisi bağlamında ekonomik teoriler, tüketici davranışı ve politika etkilerini derinlemesine ele alan sunumlara ev sahipliği yaptı. Kamu kurumları, akademisyenler ve öğrencilerden oluşan yaklaşık 25 kişilik katılımcı grubu çalıştaya katılım gösterdi.

Açılış Konuşması ve Giriş

Dr. Asena Caner, “Türkiye’de Tütün Zarar Azaltımı Ekonomisi ve Düzenleyici Çevre” başlıklı sunumuyla çalıştayı açtı. Bu oturumda, Türkiye’deki sigara içme eğilimleri, sigara ve elektronik sigara yaygınlığı ile ilgili düzenleyici çevre geniş bir perspektiften ele alındı. Bu analizler, Türkiye’nin kendine özgü tütün düzenleme yapısını ve devam eden sağlık alanındaki zorluklar ve ekonomik zorlukları anlamak için bir temel oluşturdu.

Tüketici Davranışını Anlamak

Dr. Berna Tarı Kasnakoğlu, “Tüketici Olarak Sigara Kullanıcısını Anlamak” başlıklı sunumunda, sigara içicisi davranışını fayda teorileri, psikolojik, kültürel ve sosyal teoriler, bilişsel teoriler ve davranışsal ekonomi gibi çeşitli teorik açılardan analiz etti. Tüketici davranışının ekonomik olarak anlaşılması, sigara içme sıklığı, marka tercihleri, ödeme isteği ve diğer karar verme unsurları gibi faktörlere de ışık tuttu.

Tütün Ürünleri Arasındaki Tercihlerin Önemi

Dr. Belgi Turan’ın “Nikotin Ürünlerinin Yasal Statüsünün Genç Yetişkinlerin Algı ve Tercihlerini Nasıl Etkilediğine Dair Bir Anket Deneyi” başlıklı sunumu, nikotin ürünlerinin yasal statüsünün genç yetişkinlerin sağlık riskleri algısını, sosyal kabul edilebilirlik ve kullanım maksatlarını nasıl etkilediğini inceleyen bir çalışma sundu. Bu çalışma, düzenlemelerin Türkiye’deki tüketici davranışları üzerindeki etkisini vurguladı.

Dr. Yenal Can Yiğit, “Sigara, Tütün Sarma, Elektronik Sigara ve Bırakma Arasındaki Tercih: Kesikli Seçim Deneyi Bulguları” başlıklı sunumunda yakın tarihli bir çalışmanın bulgularını sundu. Sunum, katılımcı demografisi ve tercihlerini özetleyen tanımlayıcı istatistiklerle başladı. Ardından, Kesikli Seçim Deneyi modelini tanıtarak tüketici davranışlarını ve karar verme süreçlerini etkileyen faktörleri ele aldı ve fiyat, yasal statü ve aroma seçenekleri gibi temel ürün özelliklerinin tüketici tercihlerini nasıl şekillendirdiğini tartıştı.

Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Güncel Eğilimler

Dr. Joseph Sabia, Amerika Birleşik Devletleri’nde tütün kullanımı ve düzenlemelerine dair güncel eğilimleri, “Elektronik Sigara Aroma Yasaklarının Tütün Kullanımı Üzerindeki Etkisi” ve “Elektronik Sigara Perakende Lisanslama Yasaları Gençlerin Tütün Kullanımını Azaltıyor mu?” başlıklı sunumlarıyla ele aldı. Tütün tüketiminde değişen eğilimleri detaylı bir şekilde analiz eden Sabia, bu eğilimlerin halk sağlığı politikaları üzerindeki etkilerini de vurguladı. Bu aroma kısıtlamalarının gençlerde bu ürünlerin kullanımında önemli ölçüde azalma sağladığını, genç ergenlerde sigara kullanımını önemli ölçüde etkilemediğini ancak genç yetişkinlerde sigara içme oranlarını artırdığını belirterek elektronik sigara politikalarından alınan fayda ile istenmeyen sonuçlar arasındaki karmaşık dengeye dikkat çekti. Bu kısıtlamaların etkisizliğinden bahsettikten sonra, Gelişmiş Lisanslama Yasalarının gençlerin tütün kullanımı üzerindeki etkisini de sundu.

Tütün Araştırmalarında Tartışmalı Perspektifler

Dr. Riccardo Polosa, “Tütün Zarar Azaltımı: Temel Stratejik Temalar” başlıklı sunumunda, Dünya Sağlık Örgütü’nün tütün zarar azaltımı konusundaki yaklaşımını eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirdi. Polosa, tütün tüketiminde daha güvenli alternatiflerin desteklenmesi gerektiğini vurguladı ve mevcut sağlık söylemleriyle çelişen kanıtlar sundu. Bu analizler, mevcut tütün düzenleme ve zarar azaltımı stratejilerinin yeniden değerlendirilmesi çağrısında bulundu.

Açık Oturum

Bazı katılımcılar Zoom aracılığıyla çevrimiçi olarak çalıştaya katılarak açık oturuma katkıda bulundular. Diğer bir deyişle, çalıştayın öğleden sonraki oturumu hibrit olarak gerçekleştirildi. Tütün ürünleri ekonomisi çalıştayı, Zoom üzerinden değerli uluslararası katılımcıların sunduğu sunumlarla zenginleştirildi. Dr. Donald Kenkel, piyasa başarısızlıklarının giderilmesini amaçlayan nikotin düzenleme politikalarını bilgilendirmek için maliyet-fayda analizinin nasıl kullanılabileceğini tartıştı. Dr. James Prieger, azaltılmış zarar ürünlerinin sunduğu fırsat ve zorlukları ele aldı. Dr. Alan Mathios, elektronik sigaraların sigaralara göre risklerine dair küresel algıları analiz ederek doğru hükümet bilgilerinin yanlış anlamaları düzeltebileceğini gösterdi. Son olarak, Dr. Agus Hidayat, Endonezya’daki tüketicilerin sigara, elektronik sigara ve sigara bırakma süreçleriyle ilgili davranış ve karar verme süreçlerini ele aldı. Her bir sunum, tütün kontrolü, sağlık ekonomisi ve düzenleyici politikalar alanlarındaki kapsamlı araştırmalarından yararlanarak benzersiz perspektifler sundu. Bu değerli bakış açıları, zarar azaltımı kavramında özellikle uluslararası iş birliğinin tütün düzenlemelerinin çok yönlü zorluklarını ele almada sağladığı katkıları gözler önüne serdi.

Katılımcı Soruları ve İş Birliğine Dayalı Tartışmalar

Gün boyunca katılımcılar, “E-sigara gibi zarar azaltıcı ürünlere geçişte ekonomik ve sosyal faktörler nelerdir?” ve “Düzenleyici politikalar, daha iyi sağlık sonuçları elde etmek için ekonomik teşviklerle nasıl uyumlu hale getirilebilir?” gibi düşündürücü sorular sorarak tartışmalara katıldılar. Bu sorular çalıştaya çok disiplinli bir bakış açısı kazandırarak tütün ürünleri ekonomisinin daha kapsamlı bir şekilde ele alınmasına katkı sağladı.

Etkinlik Sonrası Akşam Yemeği

Çalıştay günü katılımcıların fikir alışverişinde bulunarak çalıştayın çıktıları üzerinde düşünmelerini sağlayan bir akşam yemeği buluşması ile sona erdi. Bu etkinlik sonrası akşam yemeği, katılımcılar arasında bağlantıların güçlenmesi, günün tartışmalarının daha derinlemesine ele alınması ve gelecekteki araştırmalar ile verimli iş birlikleri için olası yolların değerlendirilmesi açısından değerli bir fırsat sundu.