Sigara içme kararları da dâhil olmak üzere tüketici karar alma mekanizmaları genellikle üç ana grupta ele alınır: ekonomik, psikolojik ve sosyolojik. Ekonomik bakış açısına göre, tüketiciler rasyoneldir ve mükemmel bir pazar bilgisine sahiplerdir. Ancak bu “rasyonaliteye” müdahale eden çeşitli psikolojik faktörler ve süreçler olduğunu biliyoruz. Bir bireyin algıları, motivasyonları ve buna benzer psikolojik mekanizmalar tüketim kararlarında önemli rol oynar. Tüketici davranışlarını sosyolojik bir bakış açısıyla incelediğimizde ise tutumlarımızın etrafımızdaki insanlardan ve ait olduğumuz topluluktan etkilendiğini fark edebiliriz. Sigara içen bir kişi sadece bir birey değildir, aynı zamanda sosyal normlara, farklı kültürlere, mesleğinden kaynaklanan beklentilere ve devlet düzenlemelerine de tabidir.

Dolayısıyla Tüketici Davranışları söz konusu olduğunda, projemizin ve derneğimizin de hedefleriyle uyumlu konulara odaklanmaya ve farklı uzmanlık alanlarına sahip ekibimizin uzmanlığından yararlanmaya çalışıyoruz. Örneğin, yayınlanmış makalelerimizden birinde, insanların sigara içmesinin büyük ölçüde kendini kimliklendirme üzerindeki sembolik etkisi nedeniyle olabileceğini gördük.

Bir sonraki araştırmamızda e-sigara tüketimi konusuna odaklanmayı planlıyoruz. Bildiğiniz gibi, Türkiye’deki tütün kullanıcılarının %95’inden fazlası paket sigara kullanmaktadır. Bu kişilerin bir kısmının küresel düzeydeki yoğun ilgiye rağmen neden e-sigaraya geçiş yapmaya isteksiz olduğunu, diğer bazılarının ise geçiş yapmayı tercih ettiğini anlamak istiyoruz. Bu konudaki hipotezimiz, bağımlılık arttıkça (sigara içme yoğunluğu indeksi ile ölçülmekte), bireylerin alışkın oldukları ürünü bırakma olasılığının azalacağı yönündedir. Diğer yandan, eğer bir birey ‘yenilikçi’ bir tüketim profiline sahipse, e-sigaraya geçiş yapma niyeti doğrudan artacaktır; ayrıca, yenilikçilik, bağımlılık düzeyinin e-sigaraya geçiş yapma niyeti üzerindeki olumsuz etkisini azaltacağı için, bu durumda düzenleyici (moderatör) etkinin negatif olacağını öngörüyoruz.

Sigaranın da bir tüketim nesnesi olduğunu, güneş gözlüğü veya kalem gibi hem işlevsel hem de sembolik anlamlar taşıdığını unutmamalıyız. Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı, sigara içme, e-sigara kullanma ve bırakma kararlarının arkasındaki nedenleri ve motivasyonları incelemenin önemli olduğuna inanıyoruz.